De gastouder-fee, bestaat ze?

Gastblog geschreven door Bob Maas

Gastblogger van ‘the Blackbox’ n.a.v. de dag van de gastouder op Nienoord.

Ja, de gastouder-fee bestaat. Dat komt naar voren op een mooie najaarsdag in Leek . Er zijn veel gastouders aanwezig die alle kinderen die ze ontvangen graag een goede plek bieden. Huiselijk, zorgzaam, stimulerend en uitdagend.

Het is voor een gastouder vanzelfsprekend om haar hart te laten spreken. Voor kinderen is de hartelijke huiselijkheid belangrijk, aantrekkelijk, veilig. Voor een vraagouder is het een opluchting zijn: mijn kinderen zijn op een goede plaats, in goede handen.

Er zijn grenzen

De gastouder-fee bestaat, maar er wordt in Leek ook aangegeven dat er grenzen zijn. Tussen vraag en aanbod moet evenwicht zijn. En daarbij wordt niet alles heel precies op een gouden schaaltje gewogen. Maar als het evenwicht wordt verstoord, moet je er wat van kunnen zeggen.

Een gastouder merkt onmiddellijk als het evenwicht tussen vraag en aanbod wordt verstoord. Zo wil ik het niet, denk ze bij zichzelf. Juist. Hoe komt die ouder dat te weten? De meest eenvoudige aanpak is: zeggen wat je vindt, waar het op staat.

Hart en verstand

Om te zeggen waar het op staat, is het meestal nodig die aardige gastouder-fee even een blokje om te laten lopen. Die kan er beter niet bij zijn, omdat ze nogal eens té aardig, té vriendelijk te werk wil gaan. Met té veel begrip voor de ander; ten koste van zichzelf.

Dat is echt iets voor een fee. En daar kom je nergens als je duidelijk moet maken dat er grenzen zijn. Dan moet het (goede) hart zwijgen en het (koele) verstand moet het woord nemen.

Regels geven inzicht vooraf

Over de hele wereld geldt: de meeste mensen willen goed functioneren. Maar het leven brengt onverwachte gebeurtenissen met zich mee. Daardoor kan iemand uit evenwicht raken, gestresst raken en jouw evenwicht verstoren …

Ook als er stress is, moeten volwassenen elkaar duidelijk maken dat er grenzen zijn. Met een paar regels die vooraf bekend zijn, en voor iedereen gelden.

Wie wil presteren heeft regels nodig

Het gastouderbureau geeft inzicht in wat van iedere gastouder wordt verwacht. Daarvoor zijn zeven regels opgesteld.
Regel 6: Gastouders zijn open, eerlijk en integer.

Gastouders hebben op hun beurt regels opgesteld voor ouders. Dat is niet verrassend. Volwassenen moeten zich op hun werk ook aan regels houden. Ook sportclubs – voor kinderen – stellen steeds vaker regels op voor ouders.

Als regels redelijk en overzichtelijk zijn hebben volwassenen er geen moeite mee.
Regel 6: Ouders plannen afspraken een maand vooruit en houden zich daaraan.

Handhaven

En dan? Op zichzelf bieden zeven-regels-voor-ouders geen garantie dat iemand zich daaraan zal houden. Wat daarvoor nodig is, is handhaven. Dat doe je als gastouder iedere dag: tegenover kinderen. Dus bijzonder is het niet.

Handhaven van regels-voor-ouders is echter moeilijk voor de gastouder-fee. Om te handhaven moet je haar de tuin in durven sturen. ‘Ga jij maar even een luchtje scheppen’.

Want om te handhaven is een strenge blik nodig. En een confronterende toon.

Flexibiliteit past niet bij regels

We spreken in Leek ook over flexibiliteit. We proberen dit begrip in de zeven regels voor ouders op te nemen. Maar hoe we het ook proberen; het lukt niet. Geen wonder eigenlijk, want met regels maak je een eind aan discussies die steeds terugkeren.

‘Tijd is tijd, daar ga ik niet met jou over discussiëren.’ Dat is de logica van regelgeving.

Wil je je regels handhaven? Dan kun je niet flexibel zijn.

Flexibiliteit past goed bij richtlijnen

Regels maken een eind aan de discussie. Maar je kunt niet alles regelen.

Er zijn onderwerpen waarover je – als gastouder, als gastouderbureau – graag met ouders wil praten. Zodat je via een gesprek de juiste afstemming van vraag en mogelijkheden vindt, een passend antwoord, maatwerk.

Met enkele richtlijnen kun je laten zien hoe open en flexibel je tegenover ouders staat. Met een goede richtlijn zet je de deur open voor het voeren van een gesprek. Een voorbeeld daarvan heb ik gehaald uit een informatiegids voor ouders van een basisschool:

Als in de loop van de tijd blijkt dat een leerling meer dan gemiddeld begaafd is, kunnen we als school het aanbod verbreden, verdiepen of versnellen. Het opstellen van het plan dat daarvoor nodig is, doen we uiteraard in nauw overleg met de ouders.

Voor gastouderbureau en gastouders geldt ongetwijfeld dat er onderwerpen die je niet regelt, maar beschrijft in richtlijnen. Misschien – als ze nog niet op papier staan – is het denken over richtlijnen iets voor de komende weken of maanden.

Samenvattend

De gastouder-fee bestaat. Ze kan tegenover kinderen en ouders haar hart laten spreken. Maar niet alles kan. Er zijn grenzen. Wil je dat als gastouder duidelijk maken, dan moet je niet je hart maar je verstand laten spreken. Geef vooraf de grenzen aan. En bewaak ze goed.

Zeven regels op papier zetten is een goede stap binnen een professionele samenwerking. Die regels aanvullen met richtlijnen – niet teveel, niet te weinig – is een extra stap, en extra impuls om samen te werken aan goede gastouderopvang.

Veel plezier en succes daarmee.

Bob Maas
The Black Box
Over een jaar met dezelfde kerels (m/v) beter presteren