Sensus Babywerk over begrijpen, troosten en begeleiden van baby’s in de Gastouderopvang

Donderdag 27 februari : Marum
Martzen Akkerman van Sensus Babywerk is babyspecialist en nam ons deze avond mee in de belevingswereld en de behoeftes van een baby.

De eerste levensjaren van een kind vormen een bijzondere en indrukwekkende periode. In korte tijd groeit, ontdekt en ontwikkelt een baby zich razendsnel. Maar wat heeft een baby van jou nodig? En wat heb jij als gastouder nodig om een baby dat te kunnen geven? Hoe bied je optimale ontwikkelingskansen, ook als een baby veel huilt of slecht slaapt?

Tijdens deze bijeenkomst stond de zorg voor baby’s in de gastouderopvang centraal. Gastouders deelden hun eigen ervaringen en reflecteerden op vragen als: “Hoe ga ik om met huilen? Waar liggen mijn grenzen? Wat doe ik als het mij te veel wordt?”.

1001 kritieke dagen: de basis voor een gezonde ontwikkeling

De periode van conceptie tot en met het tweede jaar van een kind duurt ongeveer 1001 dagen. Deze eerste levensfase vormt de basis voor gezondheid op lichamelijk, sociaal en emotioneel gebied. Martzen benadrukte het belang van het ‘verhaal’ van een baby: hoe was de bevalling, was er bijvoorbeeld sprake van stress? Dit heeft invloed, ook in een later stadium en kan ons helpen de signalen van een baby beter te begrijpen: www.1001kritiekedagen.nl.

Breinontwikkeling en Hechting

Deze twee belangrijke thema’s lopen als een rode draad door de avond. Martzen verwees naar eerdere lezingen van Mark Mieras over het kinderbrein en Steven Pont over hechting. Hun inzichten bevestigen hoe belangrijk de eerste jaren zijn: de onvervangbare jaren waarin een stevige basis wordt gelegd voor de toekomst.

Cirkel van veiligheid: een stevige basis voor ontwikkeling

Baby’s hebben liefdevolle zorg en aandacht nodig om zich optimaal te ontwikkelen. Dat betekent intensief contact, aandachtig aanraken, vrije speelruimte en een gevoel van basisvertrouwen. Als gastouder ben je een veilige haven: je bent in de buurt, beschikbaar en biedt kinderen de speelruimte om op hun eigen tempo de wereld te ontdekken.

Huilen mag

Huilen is voor baby’s een vorm van communicatie en ook een manier om spanning te ontladen. Toch zijn veel van ons opgegroeid met de boodschap “niet huilen”. Martzen benadrukte dat huilen erbij hoort. Maar wat als je er maar niet achter komt waarom een baby huilt?

De Dunstan Babytaal helpt om huilgeluiden te herkennen en beter te begrijpen. Er zijn vijf reflexgeluiden die aangeven of een baby honger heeft, moe is, een boertje moet laten, darmkrampjes heeft of zich ongemakkelijk voelt. Door deze signalen te herkennen, kun je als gastouder effectiever inspelen op de behoeften van een baby en soms huilbuien zelfs voorkomen.

Huilbaby

We noemen een kind een ‘huilbaby’ als de baby ten minste drie uur op een dag, drie dagen per week, drie weken achter elkaar, huilt. Alle baby’s huilen. Huilen is normaal gedrag. Het is voor baby’s een manier van communiceren. Maar sommige baby’s huilen heel veel. Als je baby blijft huilen, ga je zoeken naar oorzaken. Ligt het bijvoorbeeld aan de voeding? Heeft mijn baby pijn? Het kan zijn dat je niet meer weet wat je moet doen.

Baby’s die overmatig huilen, drinken vaak kort en onregelmatig. Ze kunnen moeilijk tot rust komen en bewegen druk met hun armen en benen. Huilgedrag zorgt bij (gast)ouders altijd zorgt voor een actierespons.

Troost tips: 5S-methode is dé troosttechniek bij huilen

Als (gast)ouder zou je het liefst een ‘uit’-knop willen vinden om het huilen bij je baby te stoppen. Martzen legde de 5S-methode uit, een effectieve manier om huilen te verminderen. Ze demonstreerde hoe deze vijf stappen werken:

1. 1. Swaddling – inbakeren geeft een geborgen gevoel.
   2. Side of Stomach – zijligging helpt om te ontspannen.
   3. Shushing – sussende geluiden bootsen het baarmoedergeluid na.
   4. Swinging – wiegen geeft een kalmerend effect.
   5. Sucking – zuigen (op een speen of pink) biedt troost.

Deze methode wordt gezien als een soort ‘uit-knop’ voor huilen, waarbij een baby zich veilig en geborgen voelt.

Om hulp vragen is kracht, geen zwakte

Dat is belangrijk voor zowel gastouder als ouder en niet iets om je schuldig over te voelen. Het is doodnormaal om hulp te vragen. Je weet niet alles als (gast)ouder en je kunt ook niet alles. Het is normaal om steun te zoeken en samen te voorkomen dat uit wanhoop verkeerde keuzes worden gemaakt die uiteindelijk schadelijk zijn voor het kind.

Aandachtige zorg voor de baby: hoe doe je dat?

Martzen sloot de avond af met een mooi praktisch voorbeeld voor de gastouders, namelijk: hoe maak je van een verschoonmoment een waardevolle interactie?

• Bedenk hoe je die plek inricht.
• Verlaag je tempo en maak bewust contact.
• Benoem elke handeling die je doet en herhaal deze rustig.
• Laat de baby actief meebewegen en geef de baby de ruimte.

Aanraking is voor een baby één van de belangrijkste communicatiemiddelen. Het is dus van het grootste belang dat dit aandachtig en zorgvuldig gebeurt.

Een pasgeboren baby ervaart de wereld heel anders dan wij volwassenen. Alle zintuigen lopen nog door elkaar. Bij een aanraking zal de baby dit niet alleen fysiek voelen, maar meer ervaren als een totaal beleving.
Martzen gaf een introductie in til- en draagtechnieken en lichtte als laatste onderwerp alvast een tipje van de sluier op over de kracht van babymassage.

Met frisse kennis en nieuwe inzichten naar huis

Na deze inspirerende avond ‘Baby’s in de Gastouderopvang’ gingen de gastouders naar huis met een schat aan kennis, praktische tips en inzichten die ze direct kunnen toepassen in de dagelijkse zorg voor baby’s.